Պետական իշխանություն

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը ինքնիշխան, ժողովրդավարական, իրավական, սոցիալական պետություն է, որտեղ իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին: Հանրապետությունում պետական իշխանության համակարգը հիմնված է օրենսդիր, գործադիր եւ դատական իշխանությունների բաժանման ու հավասարակշռման, ինչպես նաեւ իշխանության հանրապետական եւ տեղական մարմինների լիազորությունների տարանջատման սկզբունքների վրա:

Պետության գլուխն է հանդիսանում Հանրապետության Նախագահը, ով ընտրվում է հինգ տարի ժամկետով: Նույն անձը չի կարող ավելի քան երկու անգամ անընդմեջ ընտրվել Հանրապետության Նախագահի պաշտոնում:

Հանրապետության Նախագահը հետեւում է Սահմանադրության պահպանմանը, ապահովում է օրենսդիր, գործադիր եւ դատական իշխանությունների բնականոն գործունեությունը:

Հանրապետության Նախագահը հանդիսանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ինքնիշխանության, անկախության, տարածքային ամբողջականության եւ անվտանգության երաշխավորը:

Նախագահը ներկայացնում է Հանրապետությունը միջազգային հարաբերություններում, իրականացնում է արտաքին քաղաքականության ընդհանուր ղեկավարումը:

Նա հանդիսանում է զինված ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատարը, համակարգում է պետական մարմինների գործունեությունը պաշտպանության բնագավառում, նշանակում եւ ազատում է զինված ուժերի ու այլ զորքերի բարձրագույն հրամանատարական կազմը:

Նախագահը կազմավորում է Անվտանգության խորհուրդը եւ նախագահում այն:

Պետության ղեկավարը լուծում է ԼՂՀ քաղաքացիություն եւ քաղաքական ապաստան տալու հետ կապված հարցերը:

Նա պարգեւատրում է ԼՂՀ շքանշաններով ու մեդալներով, շնորհում բարձրագույն զինվորական եւ պատվավոր կոչումներ, բարձրագույն դիվանագիտական եւ այլ դասային աստիճաններ:

Նախագահը լուծում է դատապարտյալին ներում շնորհելու հարցը:

 

 

ԼՂՀ օրենսդիր իշխանության գերագույն մարմինը հանդիսանում է Ազգային ժողովը, որն ընտրվում է հինգ տարի ժամկետով:

Ազգային ժողովը բաղկացած է 33 պատգամավորներից: 11 պատգամավորներ ընտրվում են մեծամասնական կարգով, 22` համամասնական ընտրակարգով: ԱԺ մարմիններն են հանդիսանում Նախագահը, նրա տեղակալը, պատգամավորները եւ մշտական հանձնաժողովները: Պատգամավորների քանակից ձեւավորվում են խմբակցություններ, պատգամավորական խմբեր:
Ներկա խորհրդարանում գործում է 7 մշտական հանձնաժողով.

1. արտաքին հարաբերությունների,
2. արտադրության եւ արտադրական ենթակառուցվածքների հարցերի,
3. ֆինանսաբյուջետային եւ տնտեսական կառավարման հարցերի,
4. պետական-իրավական հարցերի,
5. սոցիալական և առողջապահության հարցերի,
6. պաշտպանության, անվտանգության եւ օրինապահպանության հարցերի,
7. գիտության,կրթության,մշակույթի,երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի

   5 խմբակցություն.

1. ‹‹Ազատ հայրենիք- Քաղաքացիական Միացյալ Դաշինք›› խմբակցություն
2. «Արցախի ժողովրդավարական կուսակցություն» խմբակցություն
3. «Հայ հեղափոխական դաշնակցություն» խմբակցություն
4. «Միասնական հայրենիք» խմբակցություն
5. Արցախի «Արդարություն» խմբակցություն

Ազգային ժողովի հերթական նստաշրջանները գումարվում են տարեկան երկու անգամ` սեպտեմբեր-դեկտեմբեր, փետրվար-հունիս ամիսներին: Նստաշրջանները անց են կացվում նիստերի գումարմամբ` առնվազն ամիսը մեկ անգամ: Խորհրդարանի հերթական նիստերը, որպես կանոն, տեղի են ունենում չորեքշաբթի օրը եւ դռնբաց են:

Ազգային ժողովի արտահերթ նստաշրջան կամ նիստ գումարում է Ազգային ժողովի նախագահը` Հանրապետության Նախագահի, պատգամա¬վորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ երրորդի կամ Կառավարության նախա-ձեռնությամբ` նախաձեռնողի սահմանած օրակարգով եւ ժամկետում:

 Ազգային ժողովն ընդունում է օրենքներ, կարգադրություններ, որոշումներ, դիմումներ եւ հայտարարություններ:
ԼՂՀ խորհրդարանը Նախագահի առաջարկությամբ`
• հայտարարում է համաներում,
• վավերացնում, կասեցնում կամ դադարեցնում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերը,
• որոշում է ընդունում պատերազմ հայտարարելու եւ խաղաղություն հաստատելու մասին:

 

 

Արցախի Հանրապետության Կառավարությունը հանրապետության նախագահի լիազորությունների իրականացմանն աջակցող գործադիր իշխանության կոլեգիալ մարմինն է:

Կառավարությունը կազմված է պետական նախարարից եւ նախարարներից:

Կառավարության նիստերը հրավիրում եւ վարում է հանրապետության Նախագահը: Հանրապետության Նախագահի հանձնարարությամբ Կառավարության նիստերը վարում է պետական նախարարը:

Կառավարության որոշումները հաստատում է հանրապետության Նախագահը: Կառավարությունն իրավասու է ընդունելու ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտեր:

Արցախի Հանրապետության ներկա Կառավարությունն ունի հետեւյալ կառուցվածքը.

1) պետական նախարար.
2) աշխատանքի, սոցիալական և բնակարանային հարցերի նախարարություն.
3) առողջապահության նախարարություն.
4) արդարադատության նախարարություն.
5) արտաքին գործերի նախարարություն.
6) գյուղատնտեսության նախարարություն.
7) էկոնոմիկայի և արտադրական ենթակառուցվածքների նախարարություն.
8) կրթության, գիտության և մշակույթի նախարարություն.
9) պաշտպանության նախարարություն.
10)ռազմահայրենասիրության, երիտասարդության, սպորտի և զբոսաշրջության նախարարություն.
11) տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարություն.
12) քաղաքաշինության նախարարություն.
13) ֆինանսների նախարարություն:

պետական կառավարման այլ մարմինների կառուցվածքը.

1) ազգային անվտանգության ծառայություն.
2) արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայություն.
3) բնապահպանության կոմիտե.
4) կադաստրի և պետական գույքի կառավարման կոմիտե.
5) Հայաստանի և սփյուռքի հետ ինտեգրման կոմիտե.
6) ոստիկանություն.
7) պետական եկամուտների կոմիտե.
8) պետական վերահսկողական ծառայություն:

  

Դատական իշխանությունը հանրապետությունում իրականացնում են դատարանները` Սահմանադրությանը եւ օրենքներին համապատասխան: Արտակարգ դատարանների ստեղծումը հանրապետությունում արգելվում է:

Դատարանները Լեռնային Ղարաբաղում անկախ են: ԼՂՀ դատավորներն անփոփոխելի են եւ պաշտոնավարում են մինչեւ 65 տարին լրանալը: Դատավորի լիազորությունները դադարեցվում են միայն Սահմանադրությամբ եւ օրենքով նախատեսված դեպքերում:

ԼՂՀ-ում դատական համակարգը կազմում են.

• Գերագույն դատարան,
• վերաքննիչ դատարան,
• ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարան:

Գերագույն դատարանը հանդիսանում է ԼՂՀ գերագույն դատական մարմինը: Այն իրականացնում է սահմանադրական արդարադատություն եւ իր իրավասության սահմաններում վերանայում է ստորադաս դատարանների դատական ակտերը: Գերագույն դատարանն ապահովում է Սահմանադրության գերակայությունը եւ օրենքի միատեսակ կիրառումը:

 

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության
վարչատարածքային բաժանումը

Վարչական տեսակետից ԼՂՀ-ն ընդգրկում է յոթ շրջաններ եւ հանրապետության մայրաքաղաքը: ԼՂՀ-ում կա 10 քաղաք եւ 322 գյուղական բնակավայր: ԼՂՀ մայրաքաղաքը Ստեփանակերտն է: Քաղաքային բնակչության տեսակարար կշիռը կազմում է 146,6 % մարդ: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության մշտական բնակիչների ընդհանուր քանակը 2013թ. հունվարի 1-ի դրությամբ կազմել է 141.400 մարդ: Քաղաքաբնակների թիվը 74.183 մարդ է կամ 52.5 %, գյուղական բնակչությունը` 67.217 մարդ է կամ 47.5 %: Հանրապետությունում տղամարդկանց թիվը կազմել է 70,7 մարդ, կանանցը` 75,9:

 

 

 

Հանրապետության շրջանները	Բնակչության քանակը	ԼՂՀ մայրաքաղաքից մինչեւ շրջկենտրոն հեռավորությունը /կմ/
ԼՂՀ	146,6	-
ք.Ստեփանակերտ	54,1	-
Ասկերան	17,9	18
Հադրութ	13,1	110
Մարտակերտ	20,2	58
Մարտունի	24,1	58
Շահումյան	3,0	143
Շուշի	5,5	11
Քաշաթաղ	8,7	50

 

 

 

© 2007—2023 ԼՂՀ Նախագահի աշխատակազմ